Doordat ik donderdag tegen een koudje was aangelopen (eigen domme schuld) hing ik de laatste dagen nogal slap en zielig aan mijn graat. Helaas hierdoor ook forfait moeten geven bij de CAC/IB-show te Utrecht deze zondag.
Dit gedwongen thuiszitten zou dus een goede aanleiding kunnen zijn om te starten met een geheel nieuwe strategie. Het nieuwe zit er in dat ik mijn oude en eerdere beloftes eens waar ga maken. Te beginnen vandaag met een beetje algemene hondachtigen-kunde.
Een citaat uit een Nederlands hondentijdschrift van juni 1988: "Dit dier, ook wel Ethiopische Berghond of Abessijnse Vos (Simenia [Canis] simensis) genoemd, komt slechts op enkele bergruggen en bergplateaus van Ethiopië voor en is hierdoor een van de zeldzaamste wilde hondachtigen van de wereld" en "Over de verwantschapsbetrekkingen met andere hondachtigen bestaat geen eensluidendheid. Sommigen beschouwen hem als een gespecialiseerde jakhalssoort (Canis), gebit en schedelkenmerken wijzen echter meer op een vosachtig dier.". De belangrijkste bron van de schrijver voegt daar o.a. nog aan toe: "Opgaves over het aantal chromosomen, de pupilvorm enz. ontbreken" (K.Senglaub 1978. Ned. vert. 1982).
Maxwell Riddle kon daar in 1979 alleen nog maar aan toevoegen:
" (...) Once it was placed in the genus Thos. Now it has been given a sub-species recognition as the Abessinian Jackal. Almost nothing is known about it, and very little more is likely to become known. It is close to extinction."
Geef toe dat dit de nieuwsgierigheid ernstig prikkelt. Het is dan ook wel erg weinig voor een dier dat we in het westen al sinds 1835 kennen. In Abessinië-zelf waren er al geschreven berichten vanuit de 13de eeuw. Maar inmiddels weten we dus behoorlijk veel meer. En het staat vast dat sprake is van een wolven-
ondersoort [derhalve is de benaming 'Ethiopische Wolf' terecht] of hondenondersoort. Ikzelf zou de voorkeur geven aan het laatste, maar dat verergert alleen maar de communicatie-problemen. Hond en wolf zijn volgens de klassieke definitie (het voort kunnen brengen van nakomelingen die onderling vruchtbaar zijn) één soort. Die ene soort delen ze natuurlijk ook met coyotes, dingo's, "zingende" honden uit Zuid-Oost Azië etc. Maar niet met de Dhole, de Jakhalzen en de Hyenahond.
Dat van die "voortplantingsgemeenschap" wordt vooral tegenwoordig door enkele Abessijnse wolven en plaatselijke honden graag letterlijk genomen en de ondersoort is daarmee aan het bastaardiseren. De regel is daarbij dat de wolvenvrouwtjes (die sowieso al vreemdgaan bij het leven [een typische wolvinne-eigenschap] en in Ethiopië rond de 70% 'bastaard-pupjes' opleveren) nog steeds de doorslaggevende factor vormen, maar allengs als zodanig verdrongen worden door het naakte feit dat er meer honde-reuen 'binnen bereik' zijn dan andere wolven ... De erfelijkheids-deskundigen onder de lezers weten uiteraard dat het voortbestaan van de aparte ondersoort hierdoor op korte tijd in gevaar is, maar dat de overlevingskansen van de diverse typische genen en genen-groepen er op middellange en lange termijn juist door wordt vergroot.
Het is overigens grappig om vast te stellen dat daar in Oost-Afrika inderdaad berghonden naar functie voorkomen en eveneens berghonden die naar functie berghond zijn EN in de BERGachtige habitat van Ethiopië leven. Die laatste groep heeft niet zelden ook de typische wolfsgrauwe/ wolfsgrijze (waarbij dat "grijze" niet zelden eerder donkerrood is) vachtkleur die veel van ons liefhebbers met berghonden associëren.
Maar we hadden het dus over de 'soort'-status. Toen de eerste chromosomen-onderzoekjes gedaan waren, meende men aanleiding te hebben om de Canis Simensis als een plaatselijke variant van "de grijze wolf" te rangschikken. Later kreeg men dus redenen om deze twee als nevengeschikte ondersoorten te erkennen. En om de zaken nog eens lekker te compliceren was er ook reden om binnen de "Ethiopische ondersoort" nog twee onder-ondersoorten te erkennen. De zuidelijke lijkt daarbij de meest authentieke te zijn.
De Ethiopische wolf zou zo'n 3 à 4 miljoen oud zijn, met de vestiging in het huidige verspreidingsgebied zo'n 100.000 jaar geleden (ijstijd !). 18.000 jaar geleden raakte het geografisch geïsoleerd van de rest van de wolvenfamilie. Waarmee oa meteen lijkt verklaard waarom deze wolf -in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Afrikaanse jakhals- de koudere, bergachtige streken opzoekt. De Abbessijn wordt aangetroffen op 3.000 meter hoogte en hoger. Daar leeft het in "versterkte gezinnen" die voornamelijk bestaan uit mannetjes rondom één geslachtsrijp teefje. Zes volwassen dieren, met tot zes jonge dieren (nestgenoten) in hun eerste levensjaar en tot dertien verse welpjes. Met twee jaar zijn de teefjes uitgegroeid en geslachtsrijp en verlaten dan de roedel. Met een volwassen gewicht van tussen de 10 en 20 kg is hij een halve slag groter dan de jakhalzen en valt hij volledig in de zelfde gewichtsklasse als de coyote.
De Ethiopische wolf mag dan wel aan de top van de voedsel-
piramide staan, maar die stelt ter plaatse niet veel voor. Bij gebrek aan groter prooien bestaat het dieet vooral uit mollen en ratten. Waarmee ook het gespecialiseerde gebit van de Ethiopische wolf is verklaard. Als een laatste overblijver van de ijstijd heeft deze wolf het al niet makkelijk, maar ook door andere oorzaken staat zijn bestaan op het spel. Het oprukken van de mens met zijn vee EN honden (die oa rabiës en andere besmettelijke ziektes meebrengen)(plus het risico van bastaardisering) moeten daarbij op de eerste plaats genoemd worden. De populaties lijken zich rond het aantal van 500 à 550 exemplaren te kunnen stabiliseren, maar nog niet zo lang geleden was het totaal teruggelopen tot slechts 160. Het feit dat het totaal is opgebroken in zeven geografisch geïsoleerde populaties biedt aan de ene kant een bescheiden bescherming tegen besmettingen, maar betekent anderzijds garandeerd een genenverlies. Dit dier is dus ECHT in zijn voortbestaan bedreigd. Maar wat mijzelf betreft: niet minder mooi. Persoonlijk val ik op de bescheiden vos-achtige kreetjes (eigenlijk het enige 'typisch' vos-achtige dat ik aan het fraaie dier kan ontdekken. Qua schedel is de Arabische wolf bijvoorbeeld méér 'vosachtig' dan de Ethiopiër). Hoe men ooit een jakhals of vos in deze typische wolf heeft kunnen zien is me echt een raadsel. Aan de andere kant: als je ziet hoe onzinnig men ook tegenwoordig nog/ weer de beschikbare gegevens rangschikt en interpreteert (bovenop het feit dat men veel van de achterhaalde "informatie" blijft herkauwen) ...
Studiehoekje
* Deze link gaat rechtstreeks naar zo'n beetje de belangrijkste belangenbehartiger en pleitbezorger van dit prachtige dier: EthiopianWolf .
* Deze link geeft toegang naar interessant beeldmateriaal: Arkive .
* Een "illustratie" bij het rabiës-verhaal: wilderness-blogspot .
* Voor wie allergisch is voor de stem van meneer Attenborough: eerst het geluid wegdraaien, doch daarna toch maar kijken: "Life"-bijdrage" .
* Hier een interessant filmpke waarin de moeizame relatie tussen de wolf en een zekere vegetarische, bijna uitsluitend gras-etende, apensoort wordt geïllustreerd: Simensis & Geladas
* Dit blogje kunnen we echt niet overslaan: Sillero .
* Niet echt veel meer dan een opstapje naar andere YT-verslagen: Anthropologie laat zich gelden . Er is tegenwoordig veel te beleven op YouTube als het om dit onderwerp gaat. Neem er eens de tijd voor !
