Het is in dit weblog al eens ter sprake gekomen: dezelfde gekte waarmee de Nederlandse kynologie op dit moment is besmet heeft ook in het buitenland al slachtoffers gemaakt. Een aardig gedocumenteerd voorbeeld is Finland. Voor hen die mij voor geen meter vertrouwen of die graag een woordje Fins bij willen leren (ik neem zelf genoegen met kennis van het Finse woord "Kuuppish !" [= "Proost !"]) geef ik hier een documentatie-link van de rasvereniging => PDF
Wat is er aan de hand ? Meer onder druk van de omstandigheden dan spontaan en uit overtuiging hebben een paar mastín español-mensen binnen de Finse "Molosserclub" een beleidsplan voor de periode tot en met 2014 opgesteld. Dat moet dan in samenwerking met de "officiëel erkende fokkers" uitgevoerd gaan worden.
Minstens even interessant als het eigenlijke plan is de achtergrond waartegen eea plaats vindt. Ik begin maar eens te vertellen:
In Finland is het wel "gebruikelijk" dat de (al of niet ingevoerde) honden worden ingeschreven in het stamboek van de kennelclub, maar er wordt ook buiten dat verband om gefokt en ingevoerd/ gehouden. De enige sanctie (als je het zo mag noemen) die daarop staat is in feite dat je met dergelijke honden niet aan shows mag deelnemen en dat hun nakomelingen niet alsnog in het stamboek terecht kunnen. Het eerste nestje dat je fokt mag zonder kennelnaam bij het stamboek geregistreerd worden. Wil je daarna nog fokken, dan moet je eerst een twee-daagse cursus volgen en dat afronden met een (geslaagd) schriftelijk examen (Nederlandse kynologen met een lang geheugen herinneren zich nog dat ooit een regel werd overwogen waarbij je de twee cursussen "elementaire kynologische kennis" eerst keurig met een examen moest afronden om eveneens met kennelnaam en al te kunnen fokken en te laten registreren). Vervolgens kan je een kennelnaam aanvragen. Bij die gelegenheid teken je ook een soort contract dat je niet met teven onder de 18 maanden gaat fokken en dat je je teef niet te vaak zal gebruiken voor de fok.
In Finland lopen 100 à 150 mastines rond met een gemiddelde leeftijd van rond de acht (8) jaar. Er zijn drie (3) mastín-fokkers en 1 à 2 nestjes per jaar. Puppy-prijs (let op !): 800 to 1200 euries. De laatste twee jaar is er een sterke trend om mastines in te voeren. Toch is men bezorgd om de "smalle fok-basis". Zes tot tien Mastines worden er gebruikt in hun functie van kuddebewaker. Dat lijkt een interessant gegeven, maar het is ons mastinero's inmiddels bekend dat dit niet altijd even oordeelkundig gebeurd en wel eens helemaal verkeerd kan uitpakken ... :- (
Vanwege de Finse Kennelclub is daar dus zo'n plan van aanpak rondom de HD- en ED problematieken. De rasspecifieke invulling voor de ME: zowel honden met HD-A, HD-B, HB-C als met HD-D mogen worden gebruikt voor de fok, maar ALS een HD-D-hond wordt gebruikt, moet de partner HD-A of HD-B zijn. Ik vind dat een erg goede regel, hoewel ik het binnen het kader van het Fins beleid/ Finse situatie dan weer erg vreemd vind; dat had best beperkt mogen worden tot alleen maar partners met HD-A. De bevestiging van de HD-status dient plaats te vinden op een leeftijd van tenminste 18 maanden. De toestand van de ellebogen: die moet dus voor beide ellebogen tenminste "2" zijn [0= dysplasie-vrij, 1 = verdacht, 2 = middelbaar, 3 = beroerd]. De minimun-leeftijd voor de ED-test is 12 maanden. Twintig (20) procent van de in Finland geboren mastines zouden Röntgenologisch onderzocht zijn op HD. ED-onderzoek is nog maar een tijdelijke ontwikkeling. In de periode tussen 1998 en 2008 zijn 48 honden in het totaal onderzocht. Stand van die zaken: 16 honden met HD-A, 4 honden met HD-B, 11 honden met HD-C, 16 honden met HD-D en één enkele met HD-E. Voor de ellebogen geldt: 40 honden met ED-0, 5 honden met ED-1, 0 honden met ED-2 en 2 honden met ED-3.
Met een zekere spijt beweert men dat er meer honden geröntgend zouden moeten worden omdat men in feite te weinig gegevens heeft om een serieuze inschatting te kunnen maken van de werkelijke toestand van de populatie. Vanuit ons knusse hoekje op het Europese continent moeten we daar uiteraard hartelijk mee lachen, want wat wij aan gegevens hebben is duidelijk minder en inmiddels al behoorlijk verouderd ... Uit de voor-studie blijkt dat er wel andere ziekten en kwalen bij de Finse mastines zijn beschreven, maar dat die geen aanleiding (zouden) geven voor restricties of nadere bestudering. Dat bevreemdt mij een beetje en ik heb dan ook het balletje van de Patella Luxatie opgeworpen. Over het percentage van het voorkomen van PL bij de ME is maar weinig publiek bekend, maar hier geldt volgens mij meer dan bij andere gezondheidsproblemen dat voorkomen beter EN makkelijker is dan genezen. Juist omdat in dit stadium het verder uitwaaieren van het euvel in de populatie makkelijk gecounterd kan worden.
De algemene doelstellingen van het fok-omkaderingsplan zijn: * het behouden van een gezond ras met rastypisch karakter en rastypische bruikbaarheid (waarbij is opgemerkt dat "agility" ook onder die bruikbaarheid van de ME heet te vallen. Er zijn inderdaad mastín-eigenaars die hun hond graag door zo'n parcours sturen. Het levert leuke beelden op, maar de periode waarin een gezonde volwassen mastín dit zonder schade kan doorstaan is toch echt te kort om het de moeite waard te maken.) * Het karakter van de mastín dient kalm en niet agressief zijn (met dit laatste kan ik 100% instemmen) * De authentieke bruikbaarheid moet behouden blijven (waarmee men concreet bedoelt dat het een werkende berghond moet kunnen blijven) * Aan de regels omtrent dysplasie moet streng de hand worden gehouden * Het inteelt "percentage" moet onder de 6,25 blijven * Voorts:
Een reu mag niet meer dan 15 welpjes verwekken ...
Een teef mag in haar leven niet meer dan twee nestjes hebben.
Een mastín-teef moet tenminste twee jaar zijn voordat ze haar eerste nest heeft.
Ook:
Men is van mening dat er meer mastines ingevoerd zouden moeten worden om de gestelde doelen te bereiken.
En er zouden meer gezondheidsonderzoeken moeten plaatsvinden.
Bij de laatste twee punten merkt de mastín-werkgroep op dat ze de financiële middelen daarvoor zelf niet heeft ... ;-)
Oorspronkelijk was ik van plan om dit verhaal ruim te voorzien van commentaar, maar schrijvenderwijs besloot ik dat ik maar zo dicht mogelijk bij de rapportage van mijn Finse zegs-persoon moest blijven. Commentaar kan later nog.
